Bằng nhiều phương pháp khác nhau, mọi người có thể xác định phương hướng cực nhanh trong cách trường hợp cấp bách. Cùng tìm hiểu cách xác định hướng Đông Tây Nam Bắc chuẩn nhất qua bài viết sau đây nhé.
Xác định phương hướng theo gậy mặt trời
Nhà thám hiểm Oweb Doff đã phát minh ra phương pháp xác định hướng khi trời nắng, được thực hiện như sau:
Chúng ta sử dụng một cây gậy cắm xuống mặt đất khi trời nắng, vuông góc với mặt đất, đánh dấu vị trí đỉnh bóng ban đầu của gậy bằng một viên đá.
Đợi khoảng 15 phút sau, bóng gậy sẽ khác đi. Đặt tiếp 1 viên đá khác tại đỉnh bóng của gậy lúc này.
Nối đỉnh bóng trước và sau lại ta sẽ có một đường thẳng chỉ hướng Đông Tây, điểm đầu tiên đại diện cho hướng Tây, và điểm thứ hai đại diện cho hướng Đông. Xác định được hướng Đông/Tây thì sẽ dễ dàng xác định được hướng Bắc/Nam.
Xác định phương hướng bằng đồng hồ có kim giờ
Sử dụng chiếc đồng hồ có kim giờ, đặt lên lòng bàn tay, sao cho kim giờ chỉ về hướng chiếu sáng của mặt trời. Chia đôi đồng hồ thành thành góc đo 180 độ được tạo bởi đường 6h và 12h. Đường phân giác chỉ hướng Bắc – Nam (gَóc nhỏ hướng về hướng Nam – gَóc lớn hướng về hướng Bắc) như hình vẽ.
Phương pháp dựa vào hiện tượng Mặt Trời mọc và lặn đối với Trái Đất. Trái Đất quay một vòng quanh Mặt Trời hết 24 tiếng đồng hồ. Kim giờ đồng hồ quay một vòng tròn trong 12 giờ. Hiểu đơn giản thì ta lấy hướng Bắc – Nam chia 180 độ ta sẽ tìm thấy hướng mọc – lặn của Mặt Trời.
Phương pháp này giúp ta có thể xác định đúng hướng của mặt trời. Tuy nhiên, độ chính xác cũng chỉ tương đối.
Sử dụng la bàn để xác định phương hướng
Sử dụng la bàn để xác định hướng là phương pháp quen thuộc, đơn giản và nhanh chóng nhất nhiều người sử dụng. Nếu không có la bàn bạn có thể sử dụng la bàn của các thiết bị di động thông minh như điện thoại di động, máy tính bảng đều có sẵn.
Xác định phương hướng bằng cách quan sát thực vật
Nếu bạn không còn cách nào để xác định hướng, có thể sử dụng phương pháp quan sát thực vật. Tuy không hoàn toàn chính xác, nhưng cũng có thể giải quyết vấn đề trong tình huống cấp bách. Ở bán cầu Bắc, mặt trời thường ở hướng Nam trên bầu trời, và hiện tượng này sẽ ngược lại khi ở bán cầu Nam. Như vậy khi ở bán cầu Bắc, lá cây và các tán lá mặt Nam của cây hoặc bụi cây thường dày hơn và sum suê hơn. Ở bán cầu Nam thì ngược lại, cây sẽ phát triển tươi tốt hơn ở mặt Bắc của cây.
Nhiều sách hướng dẫn ghi chú rằng rêu chỉ mọc ở mặt Bắc của cây khi sống ở bán cầu Bắc, nhưng điều này không đúng. Tuy nhiên, mặc dù rêu mọc ở mọi hướng trên cây, nhưng đúng là rêu thường mọc dày hơn ở nơi nhiều bóng mát (phía Bắc khi ở bán cầu Bắc, và phía Nam khi ở bán cầu Nam).
Sử dụng chòm sao để xác định phương hướng
Khi nghĩ tới cách xác định 4 hướng đông tây nam bắc bằng chòm sao, thông thường chúng ta sẽ dựa vào vị trí của sao Hôm (hay còn tên gọi khác là sao Mai) trên bầu trời đêm. Sao Hôm hay sao Mai đều là tên tiếng việt của Kim Tinh – hành tinh thứ hai gần mặt trời trong thái dương hệ.
Bởi vì khá gần với mặt trời và trái đất, nên từ vị trí của chúng ta, không quá khó để xác định được vị trí của ngôi sao này – ngôi sao gần như sáng nhất bầu trời và xuất hiện gần với mặt trời, nhất là vào thời điểm hửng sáng hay chập tối trong ngày.
Nếu bạn thấy kim tinh mọc vào lúc hửng sáng trước khi mặt trời mọc, kim tinh thường được gọi là sao Mai và tọa lạc ở phía đông. Nếu bạn thấy kim tinh mọc vào chập tối khi mặt trời lặn xong, kim tinh thường được gọi là sao hôm và tọa lạc ở hướng tây.
Ngoài sao hôm và sao mai, chúng ta cũng có thể xác định 4 hướng đông tây nam bắc dựa trên những chòm sao trên bầu trời. Những chòm sao thường được nhiều người “tin tưởng” để xác định hướng là các chòm sao: chòm sao Đại Hùng Tinh, chòm Tiểu Hùng Tinh chòm Liệp Hộ,… Tuy nhiên, phương pháp dựa vào chòm sao này yêu cầu người xác định phương hướng phải có kiến thức cơ bản về thiên văn để tránh việc bị xác định sai hướng.
